12 Ocak 2017 Perşembe

Hiranuma Kiichirō

Hiranuma Kiichirō

Hiranuma Kiichirō (Hiranuma soyismidir) 28 Eylül 1867’de bir samurayın oğlu olarak Okayama Bölgesi’nin Tsuyama şehrinde dünyaya gelmiştir. 1888’de daha sonra Tokyo’da bulunan İmparatorluk Üniversitesi İngiliz Hukuku bölümünden mezun olmuş ve Adalet Bakanlığı’nda çalışmaya başlamıştır.

Yolsuzluğa karşı mücadelesiyle adını duyuran Hiranuma, 1909’da 25 Japon Meclisi (Diet) üyesini rüşvet suçuyla mahkum ettirmesinin ardından kariyerinde hızlı bir yükselişe geçmiştir. Adalet Bakan Yardımcılığı, Başsavcılık gibi makamlarda bulunan Hiranuma 1915’te ise İçişleri Bakanı ile Başbakan’ı rüşvet şüphesi dolayısıyla istifa etmek zorunda bırakmıştır. Japon siyasi hayatında yolsuzluğa karşı açık bir mücadele içinde olan Hiranuma, bu tavrını komünizm, liberal demokrasi, sosyalizm gibi zararlı olduğunu düşündüğü yabancı etkilere karşı da takınmıştır. Milliyetçi siyasi bir örgüt olan Kokuhonsha’yı kurmuş, ve başka milliyetçi örgütlere de katılmış ve destek vermiştir.

1921’de Anayasa Mahkemesi Başkanı olan Hiranuma, 1923 senesinde kısa süreliğine Yamamato iktidarında Adalet Bakanlığı yapmış, bu süre zarfında da komünizm, sosyalizm ve diğer bölücü olduğunu düşündüğü siyasi görüşlerle mücadele etmek için kısaca Tokkō (Tokubetsu Kōtō Keisatsu, Özel Yüksek Polis) adındaki siyasi polis örgütünün kurulmasını sağlamıştır. Adalet Bakanlığı’ndan Senato Başkanlığı’na geçen Hiranuma, İmparator’un Danışmanlar Konseyi’ne de kabul edilmiş, 28 Ekim 1926’da kendisine danshaku (baron) ünvanı verilmiştir.

Bu görevde 10 seneden fazla bulunan Hiranuma, 1931’de Mançurya’nın istilasından sonra Mançuko’nun kurulmasına destek olmuş ve Japonya’nın Milletler Cemiyeti’nden çıkmasında rol oynamıştır. 1934 senesinde Tenjin Vakası olarak adlandırılan hisse senedi manipülasyon davasıyla Saitō Makoto başbakanlığındaki hükümetin devrilmesine yol açmıştır. Dava neticelendiğinde ortada bir usulsüzlük olmadığı ortaya çıksa da, hükümet halkın desteğini kaybetmiştir. 1936 yılında Danışma Konseyi Başkanlığı’na gelen Hiranuma 5 Ocak 1939’dan 30 Ağustos 1939’a kadar Başbakanlık yapmıştır. Sovyet tehdidine karşı anti-komünist bir birlik içinde olmayı istemekle birlikte, askeri bir ittifak kurulmasının Büyük Britanya ve ABD ile savaşa yol açacağını düşünmesinden ötürü buna yanaşmamıştır. Bu dönemde Japon ordularının büyük kısmı 2. Çin-Japon Savaşı’nda yer almaktadır. 23 Ağustos 1939’da Molotov-Ribbentrop Antlaşması’nın (Rus-Alman Saldırmazlık Paktı) imzalanması ve Japon güçlerinin Moğolistan’da Japon 6. Ordusu’nun Ruslar tarafından bozguna uğratılması nedeniyle Hiranuma istifasını sunmuştur.

İstifasından sonra gelen ikinci Konoe Fumimaro hükümetinde İçişleri Bakanlığı yapan Hiranuma bakanlığı süresince Devlet Şintoizmi'ni savunmuştur. Almanya, İtalya ve Japonya arasındaki üçlü ittifaka şiddetle karşı çıkan Hiranuma Ekim 1941’de başbakanın istifasıyla hükümetten ayrılmıştır. Gayriresmi olarak İmparator Hirohito’ya danışmanlık yapmaya devam eden Hiranuma, Nisan 1945’te tekrar Danışmanlar Konseyi Başkanı olmuştur. 


Savaştan sonra Amerikan güçleri tarafından tutuklanan Hiranuma, Uzakdoğu için Uluslararası Askeri Mahkeme (IMTFE) tarafından A Sınıfı Savaş Suçlusu olarak yargılanmış ve ömür boyu hapse mahkum olmuştur. 1952 yılında şartlı tahliye ile cezaevinden salınan Hiranuma kısa süre sonra 22 Ağustos 1952’de Tokyo’da ölmüş ve halen çokça tartışılan Yasukini Tapınağı’na defnedilmiştir. Halen Japon Temsilciler Meclisi üyesi olan Hiranuma Takeo’nun büyük dayısıdır ve kendisini evlat edinmiştir.


11 Ocak 2017 Çarşamba

Dr. Hans Heinrich Lammers

Dr. Hans Heinrich Lammers

Hans Heinrich Lammers 27 Mayıs 1879 tarihinde Almanya’nın Yukarı Silezya bölgesinin Lublinitz kentinde doğmuştur. Breslau’da hukuk diplomasını ve 1904 yılında Heidelberg’de doktorasını aldıktan sonra 1912’de Beuthen, Yukarı Silezya’da yerel mahkeme (Amstgericht) hakimi olarak göreve başlamıştır. 29 Nisan 1913’te Elfriede Tepel ile Gliwice’de evlenmiştir. 1. Dünya Savaşı’na 1914’te gölüllü olarak Breslau’da, 4. Niederschlesischen Infanterie-Regiment Nr. 51 (4. Aşağı Silezya Piyade Alayı’nda katılmıştır. Yedek birliklerde Piyade Yüzbaşı (hauptmann der reserve)  görevi yapan Lammers yaralanmış ve tek gözünü kaybetmiştir. Savaştan I. ve II. sınıf Iron Cross (Demir Haç) madalyasıyla dönen Lammers, kariyerine avukat olarak devam etmiştir. Deutschnationale Volkspartei (DNVP, Alman Ulusal Halk Partisi) saflarına katılan Lammers, 1922 yılında İç İşleri Müsteşarlığı’na kadar yükselmiştir. Hitler’in Nazi Partisi’yle uzun dönem yakın işbirliğinde bulunan partisinden ayrılarak 1932’de Hitler’in partisine geçmiştir. 29 Eylül 1933’te SS’e katılmıştır. 

Yıllar içinde sürekli yükselmiş ve Ocak 1943’te Hitler’in yokluğunda kendisinin yerine vekalet edecek Kabine Başkanlığı’na kadar ilerlemiştir. Yazışmalarını “Heil Hitler” ile bitiren ilk yetkililerden biridir ve bu daha sonra mecburi hale gelecektir. Savaş hali olmasına karşın, yönetimde sıkça karşılaşılan iktidar mücadelelerinin içinde olmuş ancak etkin konumunu zamanla yitirmiştir. Avrupa’da savaşın sonlarına doğru Hitler, Göring’in kendisine darbe yapacağını düşünerek, bu girişimin içinde olduğunu düşündüğü Lammers’i de 23 Nisan 1945’te tutuklatmıştır. Hans Lammers’in çoktan infaz edildiğini düşünen eşi 8 Mayıs 1945’te intihar etmiş, kızı Ilse Hoffmann-Lammers de ondan iki gün sonra hayatına son vermiştir. Oysa Hans Lammers 12 Mayıs’ta Berchtesgaden’i terketmeye çalışırken Müttefik askerleri tarafından tutuklanmıştır. 


Nürnberg Davaları’nda yargılanan Lammers özellikle yahudilerle ilgili olarak Nihai Çözüm (Nedlösung) konusunda soykırım iddialarını reddetmişse de 20 yıl hapse mahkum olmuştur. Daha sonra cezası 10 yıla indirilmiş, 1951’de de cezaevinde yattığı süre gözönünde bulundurulmuş ve affedilerek Landsberg am Lech’teki hapishaneden salıverilmiştir. 4 Ocak 1962’de Düsseldorf’ta ölmüş, eşi ve kızıyla aynı yere gömülmüştür. 


10 Ocak 2017 Salı

USS Turner (DD-648) Batıyor

USS Turner (DD-648) Batıyor

Gleaves sınıfı destroyer olan USS Turner (DD-648) Kearny, New Jersey’de Federal Shipbuilding & Drydock Co. tarafından 16 Kasım 1942’de kızağa alınmış, 15 Nisan 1943’te Yüzbaşı Henry S. Wygant (d. 13 Mayıs 1906) komutasında görevlendirilmiştir. Test ve eğitimlerini Casco Bay, Maine’de tamamlayan gemi, başka eğitim görevlerine katılmış ve ilk savaş görevi olarak UGS 11 transatlantik konvoyunda yer almıştır. Farklı konvoylarda da görev alan destroyer, Kazablanka, Guantanamo, Gibraltar, Norfolk gibi limanlara giden konvoylara eskortluk yapmıştır. 

Gibraltar limanına 17 Ekim 1943’te gelen gemi iki gün sonra Güney Atlantik rotasıyla Norfolk’a giden GUS 18 konvoyuna eşlik etmek üzere yola çıkar. 23 Ekim 1943 gecesi saat 19:32’de SG radarında kimliği belirsiz bir temas sağlayan geminin gözcüleri bundan 11 dakika sonra yaklaşık 500 yard mesafede satıhta bir Alman denizaltısını farkeder. Derhal sancak tarafına keskin bir manevra yapan USS Turner, Bofors ve Oerlikon toplarıyla ateş açar. Kuleden 127mm’lik topla ve gövdesinden de 40 ve 20mm’lik silahlarla vurulan denizaltı derhal dalışa geçerek destroyer tarafından bordalanmaktan kurtulur. Üç sualtı bombasıyla saldırıya geçen gemiden dördüncü ve şiddetli bir patlama duyulur. Bu patlamanın şiddetiyle SG ve SD radarları, ana batarya ve ses aygıtlarında güç kaybı yaşanır. Arızanın giderilmesi 15 dakikayı bulur. Daha sonra denizaltıyı arama çalışmaları sonuçsuz kalır ve denizaltının battığına dair bir kanıt elde edilememiştir. 6 Kasım’da konvoy sağ salim Norfolk’a ulaşır ve 7 Kasım’da varacağı New York’a doğru yola çıkar. Bu denizaltının kimliği de tespit edilememiştir.

23 Kasım’da son eskort görevine çıkan gemi 2 Ocak 1944’de geç saatlerde New York limanında Ambrose Light feneri yakınlarında demirler. 3 Ocak 1944’te sabahın erken saatlerinde nedeni bilinmeyen bir dizi patlamayla gemi parçalanmaya başlar. Saat 6:50’de sancak tarafına 16° yatan geminin özellikle cephanelik bölümlerinde patlamalar devam etmektedir. Saat 7:50’de tek bir büyük patlama geminin alabora olması ve batmasına sebep olur. Saat 08:27’de pruvası halen su üstünde olan gemi tamamen batar. Bazı kaynaklarda can kaybı geminin kaptanı dahil 15’i subay 138 personel, diğerlerinde 136 olarak verilmektedir. Sağ kurtulan 150 personel çevredeki gemiler tarafından sudan çıkartılır ve Sandy Hook, New Jersey’de hastaneye götürülürler. US Coast Guard’a (Birleşik Devletler Sahil Güvenlik) ait ve Yüzbaşı Frank A. Erickson tarafından uçurulan Sikorsky HNS-1 helikopterin şamandıralı yataklarına bağlı iki kasa kanı New York’tan Sandy Hook’a taşımış ve bu kan pek çok kişinin hayatının kurtulmasına yaramıştır. Bu olay tarihte bir helikopterin cankurtaran olarak kullanıldığı ilk vakadır. 

Destroyerin batmasına neden olan patlamanın kaynağı tespit edilememiştir. ABD kıyılarına saldırılar gerçekleştirme amacıyla bölgede bulunan bir denizaltıdan açılan ateş ihtimali olmakla beraber, patlamanın olduğu saatlerde destroyerdeki mürettebatın sualtı bomba tapalarını sökme görevinde olduklarından, patlamaların bir kaza neticesinde olduğu da düşünülmektedir. 



USS Turner (DD-648)

Sınıfı: Gleaves sınıfı destroyer
Taşırma suyu: 1,660 ton
Uzunluk: 348 feet 3 in
Kemere: 36 feet 1 in
Çizme: 11 feet 10 in
Güç: 50,000 shp (37,000 kW)
Sevk gücü: 2x dişli donanımlı türbin, 4x kazan, 2x mil
Hız: 37.4 kn
Menzil: 12 knot ile 6,500 nmi
Mürettebat: 276

Teçhizat: 4x 127mm738 cal DP top, 4x 40mm top, 7x 20mm uçaksavar, 5x 533mm torpido tüpü (5x Mark 15 torpido), 6x sualtı bomba projektörü, 2x sualtı bomba paleti

Noor Inayat Khan (Nur İnayet Han)

Noor Inayat Khan (Nur İnayet Han)

2 Ocak 1914’te Moskova’da 4 kardeşin en büyüğü olarak dünyaya geldi. Kardeşleri Vilayat (Vilayet, 1916-2004), Hidayat (Hidayet, 1917-2016) ve Khair-un-Nisa’dır. (Hayrünisa, 1219-2011).
Babası Hazrat Inayat Khan (Hazret İnayet Han, 1882-1927) Hintli müslüman soylu bir aileden gelmektedir; aynı zamanda Evrensel Sufizm’in kurucusu ve Sufizm’in Batı’da yayılmasını sağlayan ilk ruhani liderdir. Annesi Pirani Ameena Begum (Pirani Emine Begüm (doğum Ora Ray Baker), 1892-1949) amca tarafından 18. yüzyıl Mysore Krallığı’nın başı Tipu Sultan’ın akrabasıdır. 

1914’te savaşın çıkmasından hemen önce Rusya’dan İngiltere’ye, 1920’de Fransa’da Paris yakınlarında Suresnes’e taşınmıştır. Sorbonne’da çocuk psikolojisi ve Paris Konservatuarı’nda müzik eğitimi alan Inayat, çocuk dergilerine ve Fransız radyosuna şiirler ve çocuk öyküleri ile katkıda bulunmuştur. Alman ordularının Fransa’yı işgalinde aile önce Bordeaux’ya, oradan da 22 Haziran 1940’ta İngiltere’ye kaçmıştır. 

19 Kasım 1940’ta Women’s Auxiliary Air Force’a (Kadınlar Yedek Hava Kuvvetleri, WAAF) Aircraftwoman 2nd class (en düşük rütbeli havacı personel) rütbesiyle katılmış ve telsiz operatörü olarak eğitim almıştır. Haziran 1941’de bombardıman eğitim okuluna transfer edildiğinde terfi için başvurmuş ve bölüm yardımcı subayı olmuştur. Daha sonra Special Operations Executive (SOE, Britanya tarafından savaş döneminde kurulan istihbarat teşkilatı) F (Fransa) Bölümü’ne alınarak Şubat 1943’te Air Ministry, Directorate of Air Intelligence’a (Hava Bakanlığı, Hava İstihbarat Direktörlüğü) atanmış ve çeşitli SOE okullarında eğitim görmüştür. Henüz eğitimi tamamlanmamış olmasına karşın telsiz ve fransızca bilgisi ile yeterli ajan eksikliği sebebiyle 16 Haziran 1943’te Madeleine kod adı, Nurse (Hemşire) çağrı kodu ve Jeanne-Marie Regnier sahte kimliğiyle Kuzey Fransa’ya inmiştir. Burada daha sonra bir başka İngiliz istihbarat teşkilatı MI6 tarafından diğer SOE ajanlarını Almanlar’a yakalatmak suretiyle Almanlar’a yakınlaşma görevi verildiği anlaşılan Henri Déricourt tarafından karşılanmıştır.



Paris’e daha sonra her ikisi de Alman çalışma kamplarında infaz edilecek olan Diana Rowden ve Cecily Lefort ile giden Inayat burada Binbaşı Francis Suttill tarafından yönetilen Physician (Doktor) ağına katılmıştır. Bundan bir buçuk ay gibi kısa bir süre içinde Francis Suttill’in kendisi dahil irtibatta olduğu tüm telsiz operatörleri ve pek çok direniş üyesi tutuklanmasına karşın Inayat geri dönmeyi reddetmiş ve ağdan geri kalanlar aracılığıyla Britanya’ya telsizle mesaj göndermeye devam etmiştir. 

Inayat, Henri Déricourt ya da zaman zaman yanında kaldığı bir diğer ajan Teğmen Emile Henri Garry’nin kızkardeşi Renée Gary tarafından ihanete uğrayarak 13 Ekim 1943’te Almanlar’a yakalanmıştır. Yakalanmasına çok sert karşı koymuş ve amansızca dövüştüğü için kendisine çok tehlikeli bir mahkum olarak davranılmıştır. İşkenceye uğradığına dair herhangi bir kanıt olmamasına karşın 84 Foch Avenue, Paris’teki sorgusu bir aydan uzun sürmüştür. Binanın beşinci katındaki hücrelerde yapılan sorgulara katılan Ernst Vogt ve Hans Kieffer Noor’dan herhangi bir bilgi edinemedilerse de, kendisinin bir güvenlik ihlali olarak not defterine mesajları kriptolu ve açık şekilde yazdığı için kripto kolayca çözülmüş ve bu da Madeleine kod adıyla Almanlar tarafından gönderilen mesajlar nedeniyle başka SOE ajanlarının yakalanmasına sebep olmuştur. 

Noor Paris’te iki kere kaçma girişiminde bulunmuştur. Yakalanmasından sadece saatler sonraki ilk denemesinde kendisini tuvalete kilitleyerek pencereden kaçmaya çalışırken yanından geçmek zorunda olduğu başka bir pencerede niyetini önceden anlamış olan Vogt tarafından içeri çekilerek yakalanmıştır. İkinci denemesini 25 Kasım 1943’te binadaki diğer tutuklulardan Britanyalı Yüzbaşı John A. R. Starr ve Fransız Albay Léon Faye ile gerçekleştirmiştir. Binanın beşinci katından aşağıya inmek için battaniyelerden halat yapan mahkumlar hücrelerini terkettikten sadece birkaç dakika sonra Müttefikler tarafından hava bombardımanı gerçekleştirilmiştir. Bir hava saldırısı sırasında mahkumları kontrol etmek Almanlar için standart bir prosedür olduğundan katıkları hemen ortaya çıkmıştır. Kaçaklar sokağa vardıklarında da şanssızlıktan kurtulamamıştır; indikleri sokak çıkmaz sokaktır ve sokağın açık ucu Alman askerleri tarafından tutulmuştur. 

Bu kaçma girişimine karşın kendisinden etkilenmiş olan Ernst Vogt Noor’u başka bir yere sevk etmek istememektedir. Kieffer kendisinden kaçmaya çalışmayacağını taahhüt eden bir kağıt imzalamasını istemiş, fakat Noor bunu reddetmiştir. Kieffer Noor’u Almanya’da güvenli bir hapishaneye sevk etmeye mecbur kalmıştır. 

Noor 27 Kasım 1943’te Karlsruhe Gestapo’su kontrolündeki Pforzheim hapishanesine gönderilmiştir. Noor Inayat sivil bir Alman olan Herr Wilheim Krauss tarafından iader edilen Pforzheim hapishanesine gönderilen ilk Britanyalı casustur. Krauss’a verilen talimatlar gereği Noor sürekli elleri ve ayaklarından kelepçeli olarak yatağında oturtulur ve haftada bir gün hücresinden dışarı zincirli olarak çıkmasına izin verilir. Yaklaşık on ay süreyle Pforzheim hapishanesinde kaldıktan sonra 11 Eylül 1944’te Karlsruhe Gestapo’su Noor’u Dachau’ya götürmek için gelir. Noor Inayat 13 Eylül 1944 sabahın erken saatlerinde kendisi gibi SOE ajanı olan Yolande Beekman, Eliane Plewman, Madeleine Damerment ile bilrlikte başlarının arkasına ateş edilmek suretiyle infaz edilmiştir. Cesetler derhal krematoryumda yakılarak yok edilmiştir. 

Noor Inayat Khan’a ölümünden sonra 1949’da George Cross ve gümüş yıldızlı Fransız Croix de Guerre madalyası verilmiştir. SOE’de görev yapan kadınlardan sadece üçü bu madalyanın sahibi olmuşlardır: Odette Hallowes, Violette Szabo ve Noor Inayat Khan. 8 Kasım 2012’de evine yakın olan Gordon Square Gardens, Londra’da Hintli prenses Noor Inayat Khan’ın büstünün açılışı Prenses Anne tarafından yapılmıştır. Büst bir Hintli kadının, ayrıca bir müslümanın Britanya’daki ilk heykelidir. 


2014’te Enemy of the Reich adıyla bir TV filminde Noor Inayat Khan’ın hayatı yayınlanmıştır.


USS Boarfish (SS-327) ya da TCG Sakarya (S-332)

USS Boarfish (SS-327) ya da TCG Sakarya (S-332)

USS Boarfish Eylül 1944’te hizmete alınmış Balao Sıfını denizaltıdır. İlk eğitim seferlerini New England ve Karayip Denizi’nde gerçekleştirdikten sonra 2 Aralık 1944’te Pearl Harbor’a eğitimini tamamlamak için gelmiş ve ay sonunda da ilk devriyesine çıkmıştır. Binbaşı Royce Lawrence Gross komutasındaki denizaltı, ilk olarak 31 Ocak 1945 saat 05:51’de Güney Çin Denizi bölgesinde (14-56N,109-00E) Japon tankeri Enki Maru’yu (6,968 GRT)1 batırmış ve Japon askeri kargo gemisi Daietsu Maru'nun (6,890 GRT)2 batırılmasına eşlik etmiştir. Daha sonra üç devriyeye daha çıkan gemi başka bir muharebe görmeden bakım onarım için gittiği Filipin Adaları’ndaki Subic Koyu’ndayken savaş sona ermiştir. Şubat 1946’da Pasifik bölgesinden kaydırılarak San Diego’da eğitim egzersizlerine katılma görevlerinde bulunmuştur. 1947’de Tümamiral Allan Rockwell McCann komutasındaki Task Group 17.3’te sancak gemisi olarak buz altında sonar sistemleri test etme amacıyla Bering Boğazı’nda kutup buz örtüsü altından geçmiştir. Marshall Yardımları çerçevesinde 15 Kasım 1947'de Türk Donanması’na devredilmiştir. 23 Mayıs 1948’de hizmete alınmadan önce Gölcük Tersanesi’nde GUPPY I (Greater Underwater Propulsion Power) iç modifikasyonları yapılmıştır.  23 Ağustos 1948’de resmi olarak hizmete başlamıştır. TCG Sakarya (S-332) adı verilen denizaltının 1953’te Pennsylvania’daki Philadephia Tersanesi’nde şnorkel modifikasyonu tamamlanmıştır. 1972’ye kadar Türk bayrağı taşıyan denizaltı 1 Ocak 1974’te hurdaya çıkarılması için tekrar ABD’ye dönmüştür. 


USS Boarfish

Sınıfı: Balao sınıfı denizaltı
Üretici: Electric Boat Company
Kızağa Konması: 12 Ağustos 1943
Suya İndirilmesi: 21 Mayıs 1944
Görev Başlangıcı: 23 Eylül 1944
Taşırma suyu: 1,550 ton standart, 2,463 ton sualtı
Uzunluk: 312 feet
En: 27 feet
Çizme: 17 feet
Tahrik: 4x General Motors Model 16-278A V16 dizel motor (5,400shp), 4x General Electric elektrik motoru   (2,740shp), 2x 126-hücre Sargo batarya, 2x pervane
Yakıt: 118,000gal mazot
Hız: 20 knot
Menzil: Satıhta 10 knot ile 11,000nm, sualtında 2 knot ile 48 saat
Mürettebat: 80
Teçhizat: 6x 533mm baş torpido tüpü, 4x 533mm kıç torpido tüpü, 24 torpido, 1x 127mm 25cal güverte topu, 1x 50mm Bofors uçaksavar
Sualtı Hızı: 8.75 knot


1 Enki Maru: 7,000 ton mazot, 1,600 ton ham kauçuk, kalay ve diğer malzemeler ile 21 mürettebat.

2 Daietsu Maru: 8,000 ton mazot, 570 ton kalay ve 1,200 ton kauçukla batmamak için karaya oturmuş, 2 refakatçi asker ve 7 mürettebat ölmüştür. Daha sonra enkaz bombalanmıştır.